Wypowiedzenie - to grupa wyrazów (logicznie ze sobą powiązanych), która przekazuje zrozumiałą informację.
Wypowiedzenia dzielą się na zdania i równoważniki zdań.
Zdanie - to wypowiedzenie, w którym jest orzeczenie. Zdanie zawsze zawiera orzeczenie (najczęściej w formie osobowej czasownika).
Równoważnik zdania - to wypowiedzenie, w którym nie ma orzeczenia (w równoważniku zdania orzeczenie nie występuje).
np.
Spotkanie przed szkołą. - równoważnik zdania
Spotkanie odbędzie się przed szkołą. - zdanie
Pociąg odjeżdża o dziesiątej. - zdanie
Odjazd pociągu o dziesiątej. - równoważnik zdania
Części zdania
Główne części zdania to podmiot i orzeczenie.
Orzeczenie - nazywa czynności, procesy lub stany. Orzeczeniem jest najczęściej czasownik w formie osobowej. Odpowiada na te same pytania, co czasownik: co robi? co się z nim dzieje?
Podmiot - wykonawca czynności. Podmiotem jest najczęściej rzeczownik w mianowniku. Podmiot może być również wyrażony zaimkiem, przymiotnikiem, liczebnikiem, lub czasownikiem w bezokoliczniku.
np.
Michał wrzasnął. Wszyscy koledzy popatrzyli na niego.
Michał, koledzy - podmiot
wrzasnął, popatrzyli - orzeczenie
Źródło: A. Klimowicz, Teraz Polski. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej i piątej szkoły podstawowej, Wyd. Nowa Era, Warszawa 2013 / 2015, S. Stolarczyk, J. Polski, Sprawdzian szóstoklasisty. Korepetycje, Wyd. Lingo sp. j., Warszawa 2015,
