:) :)
Pogoda - to wszystkie zjawiska zachodzące w powietrzu otaczającym Ziemię (czyli w atmosferze) występujące w danym miejscu o określonej porze.
Pogoda może być zmienna, np. rano mogą występować opady deszczu, niebo może być całkowicie zachmurzone, natomiast po południu może być słonecznie i bardzo ciepło.
Meteorolodzy - to osoby zajmujące się badaniami zjawisk atmosferycznych. Mierzą oni temperaturę powietrza, opady, zachmurzenie, ciśnienie atmosferyczne, kierunek oraz prędkość wiatru. Na podstawie swoich badań i obserwacji przygotowują prognozy pogody, które są ogłaszane np. w radiu, w telewizji lub zamieszczane na stronach internetowych.
Składniki pogody:
- temperatura powietrza - określa stan cieplny atmosfery. Podstawowym przyrządem wykorzystywanym do mierzenia temperatury powietrza jest termometr meteorologiczny. Umieszcza się go w klatce meteorologicznej na wysokości 2 metrów. Temperaturę podaje się w stopniach Celsjusza (˚C). W temperaturze 0˚C woda zamarza (krzepnie). Temperatury powyżej 0˚ to temperatury dodatnie, natomiast temperatury poniżej 0˚C to temperatury ujemne (np. -5˚).
W niektórych krajach termometry wskazują temperaturę w skali Fahrenheita i Kelvina.
- ciśnienie atmosferyczne - to nacisk, jaki powietrze wywiera na powierzchnię Ziemi. Podstawowym przyrządem służącym do mierzenia ciśnienia atmosferycznego jest barometr. Wartość ciśnienia atmosferycznego podaje się w hektopaskalach (hPa).
W zależności od tego, czy nacisk powietrza na Ziemię jest większy czy mniejszy ciśnienie atmosferyczne może wzrastać (WYŻ - powietrze z większą siłą naciska na powierzchnię Ziemi, nacisk zwiększa się) lub maleć (NIŻ - powietrze z mniejszą siłą naciska na powierzchnię Ziemi, nacisk zmniejsza się). Na mapach pogody wyże oznacza się literką W, natomiast niże literką N.
Pogoda wyżowa:
- latem - przynosi ładną, słoneczną i ciepłą pogodę
- zimą - pogoda jest bezchmurna i słoneczna, ale bardzo mroźna - zachmurzenie - to stopień pokrycia nieba przez chmury. W celu określenia stopnia pokrycia nieba przez chmury stosuje się skalę od 0 do 8. 0 oznacza brak zachmurzenia, natomiast 8 zachmurzenie całkowite.
Chmury - powstają na różnych wysokościach i różnią się od siebie.
Podstawowe rodzaje chmur:
- pierzaste - cirrus - powstają wysoko z kryształków lodu, nie przynoszą opadów, ale mogą zwiastować zmianę pogody
- kłębiaste - cumulus - zbudowane są z kropelek wody, mogą przekształcić się w chmury burzowe, nie przynoszą opadów
- warstwowe - stratus - chmury niskie - mogą przynosić długotrwałe opady deszczu, mżawki lub śniegu
Niekiedy chmury tworzą się tuż nad powierzchnią gruntu i występują w postaci mgieł.
Chmury powstają z pary wodnej, która paruje z powierzchni Ziemi (znad lądów i zbiorników wodnych). Pod wpływem niskiej temperatury para wodna zamienia się w kropelki wody lub kryształki lodu, które tworzą chmury. Jeżeli robią się zbyt duże, spadają. W ten sposób powstają opady atmosferyczne. - opady atmosferyczne:
deszcz - to opad w postaci kropel. Ilość opadów mierzona jest za pomocą deszczomierza i podawana w milimetrach. Opady deszczu mogą być drobne, gwałtowne, połączone z burzą i porywistym wiatrem. Mogą trwać nawet kilka dni. Ich średnica może wynosić do 5 mm
śnieg - to opad w postaci płatków zbudowanych z małych kryształków lodu. Występuje zimą.
grad - to opad w postaci bryłek lodu, które mogą mieć nawet kilka centymetrów wielkości. Gdy występuje latem - może powodować duże straty w rolnictwie. - osady atmosferyczne - o osadzie atmosferycznym mówimy wtedy, gdy kropelki wody lub śnieg osadzą się na zimnej powierzchni.
rosa - powstaje z pary wodnej zawartej w powietrzu, gdy temperatura powietrza obniża się (najczęściej wieczorem), na powierzchniach roślin i innych przedmiotów,
szadź - powstaje zimą wskutek osadzania się i zamarzania kropel wody zawartych w powietrzu, na przedmiotach i roślinach tworzy charakterystyczne lodowe igiełki (lodowe szczotki),
szron - podobnie jak rosa, powstaje z pary wodnej, która zamarza, gdy ma kontakt z ochłodzonymi przedmiotami
gołoledź - powstaje podczas opadów deszczu na powierzchni ziemi o temperaturze poniżej 0˚ C, jest to przezroczysta, gładka warstwa lodu, która pokrywa podłoże - wilgotność powietrza - jest to ilość pary wodnej, która znajduje się w powietrzu. Do mierzenia wilgotności powietrza służy higrometr. Wilgotność powietrza podaje się w procentach (%). Średnia roczna wilgotność powietrza w Polsce wynosi 78-82%.
- kierunek i prędkość wiatruWiatr - to poziomy ruch powietrza względem powierzchni Ziemi. Kierunek wiatru zależny jest od ciśnienia atmosferycznego:
W -> N
Wieje on od miejsca o wyższym ciśnieniu (W) w kierunku miejsca, gdzie jest ono niższe (N).
Prędkość wiatru zależna jest od różnicy ciśnień. Silniejszy wiatr wieje wówczas, gdy różnica ta jest większa. Do pomiaru prędkości wiatru służy wiatromierz (albo anemometr). Przyrząd ten wskazuje również kierunek wiatru. Prędkość wiatru podaje się w metrach na sekundę (m/s) albo w kilometrach na godzinę (km/h).
Wiatr południowy - wiatr wieje z południa
Wiatr wschodni - wiatr wieje ze wschodu
Do określania prędkości wiatru (np. nad morzem) można używać skali Beauforta, gdzie 0˚B oznacza ciszę (gładka powierzchnia wody), 12˚B oznacza sztorm huragan oraz wiatr o prędkości ponad 133 km/h.
Wszystkie składniki pogody mierzone są za pomocą specjalnych przyrządów, które znajdują się w stacjach meteorologicznych.
Wyniki prognozy pogody przedstawiane są w postaci graficznej. Składniki pogody można zaznaczać na mapie pogody za pomocą umownych znaków.
Strzałka oznaczająca kierunek wiatru pokazuje, z jakiego kierunku wieje wiatr.
Źródło: J. Buniowska, E. Frąckowiak, E. Gęca, P. Jeruszka, Przyroda z klasą. Podręcznik dla klasy 4 Szkoły Podstawowej, Wyd. LektorKlett, Poznań 2012, str. 46-55.
